بررسی بیان در قصاید منتخب خاقانی

پایان نامه
چکیده

بیان در لغت به معنی روشنی و آشکاری و در اصطلاح یکی از سه شاخ? علوم بلاغت است که در آن از شیو? بیان مطلب و مقصودی واحد، به گونه های مختلف، بحث می شود. هر شاعر یا نویسنده ای برای بیان مقصود خود، با کمک نیروی تخیّل شکل های متفاوتی از بیان را ممکن است به کار ببرد که در مجموع از هم? آن ها به عنوان صور خیال (تصویر) یاد می شود، بنابراین فنّ بیان در حقیقت بحث دربار? تصویر و شکل های مختلف ارائه آن ها است. علم بیان را شناخت طُرُق مختلف ایراد یک معنی واحد، با درجات متفاوت وضوح دلالت بر آن، تعریف می کنند. این علم مبتنی بر شیوه های مختلفی است که به یاری آن ها می توان معنایی را به دیگری شناساند. شناساندن یک معنی به دیگری از طریق دلالت های متفاوت لفظ بر معنی صورت می گیرد. این پایان نامه با عنوان «بررسی بیان در قصاید منتخب خاقانی، صورت های مختلف خیال یعنی تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه را در دیوان خاقانی مدّنظر قرار داده است. بررسی علم بیان در دیوان خاقانی گویای این مطلب است که تشبیه در تصویرپردازی های شاعر شروان عمده ترین سهم را داراست. بیشترین تشبیهات خاقانی به اعتبار طرفین تشبیه معقول به معقول است یعنی هم مشبّه و هم مشبه به هردو از امور عقلانی و کیفیات نفسانی می باشد و از حیث مفرد یا مرکب بودن طرفین تشبیه، بیشترین تشبیهات خاقانی، تشبیهات مرکب به مرکب است. و همچنین اوج توان تصویر آفرینی خاقانی را شاید بی اغراق در ارائه ی استعاره بتوان دانست. استعاره در حقیقت حد تکامل تشبیه است که در اصطلاح ادبی می توان استعاره کامل را در مرحله ی «تشخیص» یافت. همچنین خاقانی به بهترین شکل انواع مجاز مرسل به اعتبار علاقه های گوناگون را در دیوان خود آورده است و این نشانگر تسلط ایشان به صور خیال و علم بیان است.

منابع مشابه

متناقض نمایی در قصاید خاقانی

متناقض نمایی در حقیقت یک امکان زبانی است برای برجسته سازی که به جهت شکستن هنجار زبان و عادت ستیزی موجب شگفتی و در نتیجه التذاذ هنری می شود. متناقض نمایی با تضاد (طباق) متفاوت است...

متن کامل

هنجارگریزی‌های خاقانی در ردیف قصاید

ردیف یکی از عوامل مهم و نقش‌آفرین در افزایش موسیقی کناری شعر است. قرار گرفتن آن بعد از قافیه و داشتن وحدت لفظی و معنایی وجه مشترک همه تعاریف این مقوله از آغاز تاکنون بوده است. خاقانی شروانی (595-515 هـ . ق) با هنجارگریزی در این زمینه و استفاده از ظرفیت‌های زبانی چون ایجاد معانی مجازی، کنایی و استعاری جدید در بافت کلام، همه تعاریف موجود در زمینه وحدت معنایی را زیر سؤال برده است؛ به‌گونه‌ای که تن...

متن کامل

ایهام تناسب در قصاید خاقانی

متن کامل

کارکردهای هنری عناصر چهارگانه در قصاید خاقانی

بی تردید خاقانی، شاعر بزرگ قرن ششم، صاحب سبک خاصی است. هرچند در این روزگار آوردن زیورهای لفظی و معنوی و مقوله های چهارگانه بیان ذهن همۀ شاعران را به خود معطوف کرده بود اما قصاید خاقانی مظهر و جلوه گاه بلا منازع این آرایه ها و آراستن ها است. جولان بی مانند خاقانی در آوردگاه های علمی چون تاریخ، فلسفه، طب، نجوم، داستان های پیامبران، قرآن و کلام ، تفسیر و اسطوره های ایرانی و ... دیوان او را همانند ...

متن کامل

بازتاب زیبایی‌شناختی سیمای پیامبران در قصاید خاقانی

زندگی و سرگذشت پیامبران به عنوان انسان‌هایی کامل و دارای شخصیّت آسمانی و سیره انسانی در اکثر متون ادب فارسی انعکاس یافته و یکی از غنی‌ترین منابع الهام در شکل‌گیری آثار هنری و ادبی، همواره سرچشمه مضمون‌آفرینی و تصویرسازی شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. آنچه در این مقاله به آن پرداخته می‌شود، تحلیل سرگذشت پیامبران در قصاید خاقانی است. شاعر شروان برای طرح هنرمندانه اشعارش از سرگذشت هفده‌ ...

متن کامل

تصحیح چند تصحیف در قصاید خاقانی

دیوان خاقانی شروانی، به‌منزلة جلوه‌‌گاه برجستة‌‌ پیوند فضل و هنر، سرشار از نوگویی و غرابت است. پشتوانة‌‌ فرهنگی شاعر، چون با طبع نوجو و تخیل غنی او همراه است، به آفرینش تصاویر و ترکیباتی می‌انجامد که عمدتاً مسبوق به سابقه‌‌ای نیست. از‌همین ‌‌روی، ناسخان نتوانسته‌‌اند چندان شایسته به کتابت اشعار او بپردازند و خواسته یا ناخواسته ضبط‌‌های نادرستی را وارد متن کرده‌‌اند. بخشی از این ضبط‌‌های نادرست، ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023